Người thông minh – Không có sự phân biệt rõ ràng người thông minh hay người ngu dốt. Mà chỉ là đang ở trạng thái thông minh hay ngu dốt mà thôi. Những biểu hiện này không phải cái bản chất của vấn đề.
Tất cả mọi thứ thường không đơn giản như chúng ta đã nghĩ. Cái mà bạn đang cho là thông minh hay ngu dốt có thể không đúng như vậy. Một câu chuyện luôn được hiểu theo cách nhìn nhiều chiều.
Table of Contents
Thông minh
Điều này có nghĩa là phải suy nghĩ sâu sắc về một vấn đề – cố gắng tìm ra câu trả lời thực sự. Nó không phải câu trả lời đầu tiên khi bạn nhận được. Câu trả lời đầu tiên thường là câu trả lời dễ dàng, ngay lập tức. Nhưng bản thân nó chưa chắc là câu trả lời đúng.
Ngu dốt
Nó có nghĩa là tránh né việc phải suy nghĩ bằng cách nhảy ngay đến kết luận. Việc nhảy đến kết luận giống như chúng ta đã từ bỏ cuộc không thi đấu: Bạn ngay lập tức đã thua theo luật.
Vì vậy những người nói “Tôi không biết” thường là người thông minh. Đó là nhảy đến kết luận bằng sự từ chối suy nghĩ.
Khi bạn nói “Chúng nó ngu quá!” tức là bạn đã dừng việc suy nghĩ. Bạn nói để được có cảm giác kết thúc câu chuyện với chủ đề đang tranh luận. Bởi vì, lúc này bạn không còn làm được gì với nó nữa. Bạn bất lực trước sự việc và tìm cách kết thúc.
Nếu bạn chỉ trích suông người nào đó ngu dốt. Nó có nghĩa là bạn đã dừng suy nghĩ. Điều đó chứng tỏ bạn đang không thông minh. Vì vậy, người thông minh sẽ không chỉ trích người khác ngu dốt.
Cách hành xử phù hợp
Vậy cách hành xử phù hợp giữa thông minh và ngu dốt là gì?
Bạn có thể than vãn rằng: “Bởi vì thấy người ngu ngốc như vậy, bản thân bạn không chịu được”. Cuối cùng, bạn lựa chọn chỉ trích, khinh thường, dè bỉu.
Có một lựa chọn khác cho người thông minh: Đó là giúp đỡ. Tuyên truyền kiến thức mới đến với người khác, chỉ cho người khác thấy sách hay để đọc, hoặc hướng dẫn chỉ bảo các việc hay để làm, mang các chủ đề hay để thảo luận, lời hay để nói. Nếu bạn bỏ mặc và làm ngơ với những người bạn cho là ngu dốt. Cảnh đóa sen trong vũng bùn văn hóa là những gì bạn sẽ phải chịu . Điều khó chịu và cô đơn là phải tỏa hương sắc trong bãi rác. Những người bạn đã chỉ trích và mặc kệ không giúp đỡ, họ sẽ nuôi dạy con cái lớn lên giống như họ. Cuối cùng, con của bạn tiếp tục gánh chịu nỗi đau phải sống chung với những người ngu dốt. Giúp đỡ người khác là giúp đỡ chính mình.
Người thông minh hiểu rằng mỗi người đều có những điểm mạnh riêng. Có những việc chỉ có người đó mới có thể thể làm. Mọi người đều có giá trị của mình. Thay vì chỉ trích khuyết điểm, người thông minh giúp người khác phát huy đúng ưu điểm của họ.
Nếu bạn là người được giúp đỡ, không làm gì cả là điều tốt nhất bạn có thể làm. Sẽ có rất nhiều lời khuyên hữu ích mà người khác có thể cho bạn. Bạn hãy nghe, có thể chất vấn, có thể phản biện. Nhưng cuối cùng bạn không làm gì cả.
Vì sao bạn phải làm như vậy? Có ích lợi gì không?
Hãy đến với phương châm sau: Đã không tin – mà lại không hiểu – thì sẽ không làm.
Nếu bạn luôn đòi phải giải thích cho đến khi bạn hiểu. Thì lúc ấy đã quá muộn để hành động rồi. Bạn phải thừa nhận sự kém hiểu biết của bản thân trong khi cuộc sống này có nhiều kiến thức phong phú. Cha mẹ chỉ dạy cách giao tiếp lễ phép. Thầy cô định hướng sự nghiệp. Bác sĩ dặn dò bạn uống thuốc. Bạn bè góp ý bạn ăn mặc đẹp hơn. Để hiểu hết điều này, bạn có đủ nhận thức chưa? Có thể bạn không hiểu, nhưng nếu điều đó tốt cho bạn, bạn có làm không?
Hãy nhận lời khuyên quý giá từ một người có chuyên môn trong khi bạn không biết về một lĩnh vực nào đó – “Just do it” – Là phương châm của hãng Nike mà bạn nên nghe theo.
Người Việt Nam có phản là người thông minh?
Bạn sẽ bị coi là ngạo mạn khi chỉ trích mà không đóng góp ý kiến. Nghe chỉ bảo mà lại không làm cũng là ngạo mạn. Không ai bảo ngạo mạn là thông minh cả. Ý thức về giá trị bản thân mới là thông minh.
Chúng ta vẫn phải đang chiến đấu với giặc dốt. Dốt là kém công nghệ thông tin, kém tiếng Anh. Không có những thứ đó sẽ là mù chữ trong tiêu chuẩn xã hội hiện đại. Cách ứng xử hời hợt, vô tâm, tục tằn là biểu hiện của sự dốt nát. Dốt là học mà không hành và ngược lại, đó là sự coi thường tri thức.
Theo nhiều nghiên cứu về ưu nhược điểm của người Việt. Nhận định chung đều rằng người Việt ta ưu thế nhất là sự thông minh và sáng dạ. Học sinh của Việt Nam đều thi vào được các trường khó ở trên thế giới. Người Việt Nam thành công ở đất nước nào trên thế giới cũng có mặt.
Tuy nhiên, có một số nhận định khác là xã hội mà ta đang sống chưa thông minh. Ý thức sinh hoạt chung còn kém văn hóa. Thể chất và bộ óc của người Việt nam tốt, Nhưng cái tâm lý và văn hóa thì nhiều vấn đề. Những vấn đề này khiến người Việt vẫn chưa được phát huy đúng mức.
Để giúp người khác bớt ngu dốt, chúng ta cần phải nỗ lực học rất nhiều để giúp đỡ họ và chính mình.